Co zrobić, gdy silnik nierówno pracuje na wolnych obrotach?

Nierówna praca silnika na wolnych obrotach z pewnością jest frustrująca, ale poza tym może prowadzić do poważnych usterek. Za ciężką i nierówną pracę odpowiadać mogą niedrożne wtryskiwacze paliwa, źle ustawiona prędkość obrotowa, niepoprawnie zamontowane świece zapłonowe, zatkany filtr lub pompa paliwa, niesprawny przepływomierz, uszkodzona sonda lambda i inne komponenty elektroniczne.

Ciężka i nierówna praca silnika może wystąpić z wielu powodów, błahych i poważnych. Jednak w obu tych przypadkach symptomy mogą być bardzo podobne niezależnie od powagi sytuacji. Razem z nierówną pracą silnika odczuwalne mogą być zwiększone drgania podczas postoju, szarpnięcia podczas jazdy oraz nierówne wskazanie obrotomierza i obniżona prędkość obrotowa.
Mimo, że nierówna praca silnika wydawać się może niewielkim problemem, powodowana może być przez poważną usterkę silnika, której odwlekana naprawa może wygenerować duże koszty naprawy.

Jak to działa:

Prędkość obrotowa na wolnych obrotach to prędkość z jaką pracuje silnik, gdy układ jest wysprzęglony, a pedał przyspieszenia niewciśnięty. Mierzona prędkość to ilość obrotów wału korbowego na minutę.
Gdy silnik pracuje na wolnych obrotach generuje wystarczającą ilość energii do napędzenia osprzętu takiego jak pompa wody, alternator, wspomaganie kierownicy, jednak za mało do swobodnej jazdy. W standardowym samochodzie osobowym prędkość obrotowa silnika zawiera się w przedziale 600 a 1000 obr/min. Prawidłowo działający silnik powinien utrzymywać stałą prędkość, bez wahań i ciężkiej pracy.

Przyczyny nierównej pracy silnika:

• Niedrożne wtryskiwacze paliwa – wtryskowe zasilanie silnika polega na wtryśnięciu paliwa bezpośrednio lub pośrednio do cylindra, tworząc mieszankę paliwowo-powietrzną. Wtryskiwacze posiadają bardzo małe dysze, które odpowiednio kształtują strumień wtryskiwanego paliwa. Przez swój niewielki rozmiar z biegiem czasu mogą ulec zatkaniu.

Zatkany wtryskiwacz powoduje dostarczenie zbyt małej ilości paliwa do komory spalania. Powoduje to nierówną i ciężką pracę silnika oraz powolne przyspieszanie i brak mocy. Jeżeli usterka zostanie wykryta odpowiednio wcześnie, wystarczy wyczyścić wtryskiwacze aby przywrócić im pełną sprawność. Zwlekanie z diagnostyką i naprawą może doprowadzić do konieczności wymiany całych wtryskiwaczy.

• Niepoprawna prędkość na biegu jałowym – standardowo prędkość obrotowa na biegu jałowym mieści się w zakresie 600-1000 obr/min. Ciężka praca silnika może być spowodowana nieprawidłową prędkością silnika podczas postoju. Doświadczony mechanik powinien bez problemu ustawić właściwą prędkość obrotową, a jeżeli mimo to obroty wahają się, problem może leżeć gdzieś indziej.

• Nieszczelność podciśnienia – jeżeli w układzie podciśnienia znajdzie się nieszczelność, komputer będzie miał poważne problemy w dobraniu odpowiedniej ilości paliwa do zassanego powietrza. W efekcie praca silnika na wolnych obrotach będzie zaburzona, a kierowca odczuje spowolnione przyspieszanie i utratę mocy.

• Niepoprawnie zamontowane lub uszkodzone świece zapłonowe – świece zapłonowe mają za zadanie wytworzyć iskrę potrzebną do zapalenia mieszanki paliwowo-powietrznej. Jeżeli któraś ze świec będzie niepoprawnie zamontowana lub nie będzie sprawna, odbije się to na pracy silnika, która będzie ciężka i nierówna. Silnik może dodatkowo wibrować bardziej niż zazwyczaj.

• Uszkodzona lub zatkana pompa paliwa – Nierówna praca silnika może być związana z dostarczaniem paliwa do silnika. Pompa paliwa, która odpowiedzialna jest za przesłanie paliwa ze zbiornika paliwa do wtryskiwaczy może ulec awarii lub się zatkać. Jeżeli faktycznie pompa paliwa jest niewydajna i do silnika dostaje się za mało paliwa, objawi się to ciężką i nierówną pracą na wolnych obrotach czy spowolnionym przyspieszeniem.

• Zatkany filtr paliwa – Zatkany filtr paliwa może dawać objawy podobne do zatkanej pompy paliwa. Filtr ma za zadanie przechwytywanie zanieczyszczeń z paliwa na drodze pomiędzy zbiornikiem paliwa a wtryskiwaczami. Z biegiem czasu ulega on zapełnieniu i podlega wymianie.

• Awaria elementów elektrycznych – problem związany z zapłonem czy innymi elektrycznymi komponentami objawiać się może ciężką pracą silnika. Z reguły związane jest to z trudnym wzrostem prędkości obrotowej. Wynikać to może z modułu zapłonowego, świec, przewodów wysokiego napięcia oraz cewek zapłonowych.

• Niesprawny przepływomierz – niesprawny przepływomierz także może być przyczyną ciężkiej i nierównej pracy silnika. Przepływomierz mierzy masę powietrza doprowadzoną do silnika i przesyła tę informację do sterownika. Na podstawie tej wartości komputer dobiera ilość paliwa potrzebną do uzyskania odpowiedniej proporcji mieszanki paliwowo-powietrznej. Z biegiem czasu przepływomierz może ulec uszkodzeniu lub zabrudzeniu. Jednym z symptomów takiego stanu rzeczy jest właśnie nieprawidłowa praca silnika na biegu jałowym. Samochód może także mieć problemy z przyspieszaniem.

• Brudna sonda lambda – Sonda lambda bada jakość spalin pod kątem zawartości powietrza w spalinach. Określa się wtedy czy spaliny i w efekcie mieszanka paliwa jest uboga czy bogata. Bogata oznacza, że stosunek paliwa do powietrza został przekroczony przez paliwo, a uboga, że jest za dużo powietrza w stosunku do paliwa. Aby spaliny były najmniej szkodliwe, silnik musi dobierać stosunek paliwa do powietrza tak, aby mieszanka była stechiometryczna. Pozwala to uzyskać niską emisję spalin. Awaria czy zabrudzenie sondy lambda uniemożliwia przeprowadzanie poprawnego pomiaru, co w efekcie wpływa na pracę silnika i może powodować jego nierówną i ciężką pracę.

Jak to się robi:

Mechanik sprawdza układ pod kątem nieszczelności i uszkodzeń elementów. Sprawdzeniu podlega m.in. przepływomierz powietrza, pompa paliwa oraz inne podzespoły mogące mieć wpływ na ciężką i nierówną pracę silnika na wolnych obrotach.

Jak to jest ważne?

Nierówno pracujący silnik na wolnych obrotach bardziej wpływa na komfort niż stwarza niebezpieczeństwo, jednak zaniedbanie objawów wskazujących na usterkę może doprowadzić do poważnej awarii silnika.