Check Engine - Co zrobić, gdy świeci się kontrolka silnika?

Kontrolka silnika Check Engline świeci się, gdy komputer pokładowy OBD wykrywa problem ze składem spalin spowodowany np. usterką silnika. Kontrolkę Check Engine wywołać może tak błaha rzecz jak otwarty zbiornik paliwa, ale również poważniejsza jak awaria sondy lambda, uszkodzony przepływomierz, zużyty katalizator czy świece zapłonowe. Mrugająca kontrolka silnika oznacza poważną awarię, która powinna być od razu naprawione, podczas gdy stale podświetlona oznacza jakieś niedomaganie.

Kontrolka silnika Check Engine jest chyba jedną z najbardziej mylących kontrolek jakie mogą wyświetlić się na desce rozdzielczej, ponieważ nie określają wprost jaka jest przyczyna koniecznej inspekcji silnika. Równie dobrze może oznaczać problem z katalizatorem, lub otwarty zbiornik paliwa.

Jak to działa:

Umiejscowienie kontrolki Check Engine na desce rozdzielczej oraz jej kolor i kształt zależą od samochodu. W większości przypadków kontrolka przyjmuje kształt silnika zabarwiony na kolor żółty. W towarzystwie silnika pojawić się może także napis „Check”.
Kontrolka ta wchodzi w skład elementów systemu OBD-II (On-Board Diagnostics), który odpowiada za kontrolowanie właściwej emisji spalin. Jest to komputer pokładowy monitorujący spaliny. Kontrolka Check Engine może świecić się na stałe, lub mrugać.

Jeżeli kontrolka mruga, z reguły oznacza to poważniejszą usterkę jak np. wypadanie zapłonu. Wypadanie zapłonu powoduje, że paliwo nie zostaje spalone w cylindrze i trafia do układu wydechowego. Paliwo to zostaje spalone w rozgrzanym katalizatorze, który dodatkowo się nagrzewa do niebezpiecznych temperatur.
Stale świecąca kontrolka Check Engine świadczy o problemie, który nie zagraża w niebezpieczny sposób silnikowi. Samochód może być użytkowany dalej, jednak kierowca powinien zaplanować wizytę w warsztacie w celu rozwiązania problemu.

Przyczyny usterki:

Mimo, że kontrolka silnika może pojawić się z wielu powodów, to można wyróżnić kilka najpopularniejszych.

• Niezamknięty zbiornik paliwa – trudno sobie to wyobrazić, jednak jest możliwe wywołanie kontrolki silnika przez źle zakręcony korek wlewu paliwa, lub kompletne pozostawienie otwartego zbiornika paliwa. Korek wlewu paliwa jest swego rodzaju uszczelnieniem układu paliwowego i pozwala kontrolować ciśnienie w zbiorniku paliwa. Brak korka oznacza brak kontroli ciśnienia i zwiększenie spalania, a w konsekwencji emitowanie bardziej szkodliwych spalin.

Jeżeli kierowca zauważy kontrolkę silnika świecącą się na desce rozdzielczej, powinien w pierwszej kolejności zjechać z drogi i sprawdzić zamocowanie korka wlewu paliwa. Jest to najłatwiejsza metoda pozwalająca pozbyć się drażniącej lampki, a w przypadku zgubienia korka można kupić uniwersalny w najbliższym sklepie motoryzacyjnym. Jeżeli korek faktycznie nie był prawidłowo zamontowany a kontrolka nadal się świeci, należy umówić się do mechanika na kontrolę systemu.

• Uszkodzona sonda lambda – sonda lambda służy do monitorowania zawartości tlenu w spalinach, kontrolując dzięki temu stan silnika i poprawny stosunek mieszanki paliwowo-powietrznej. Jeżeli sonda lambda ulegnie uszkodzeniu, nie będzie wysyłała poprawnych danych do komputera. Większość samochodów posiada dwie sondy lambda, a niektóre nawet cztery. Dodatkowa sonda służy do kontrolowania sprawności katalizatora, porównując spaliny przed i za reaktorem.

• Zużyty katalizator – reaktor katalityczny pomaga zredukować emisję niepożądanych składników spalin z układu wydechowego. Redukuje on tlenki azotu (NOx) oraz utlenia węglowodory (HC) i tlenek węgla (CO). Zużyty katalizator spowoduje zwiększenie spalania paliwa oraz utratę mocy. Samochód nie będzie przyspieszał mimo wciskania pedału przyspieszenia, z powodu niedrożności przepływu spalin.

W większości przypadków katalizator nie ulega zużyciu jeżeli samochód jest właściwie serwisowany. Problem z katalizatorem może wyniknąć np. poprzez jazdę z uszkodzoną sondą lambda, która po przesyłaniu niepoprawnych danych do silnika powodowała dostawanie się niespalonego paliwa do wydechu.
Uszkodzony katalizator może całkowicie uniemożliwić jazdę. Zanim to się wydarzy spalanie paliwa wzrośnie do ogromnych ilości, a silnik nie będzie pracował prawidłowo.

• Uszkodzony przepływomierz – przepływomierz mierzy masę powietrza, która dostarczona zostaje do silnika. Na podstawie odpowiedniej proporcji dobierana jest ilość paliwa jaka musi zostać dostarczona do silnika, aby proces spalania był jak najefektywniejszy i generował najmniej niespalonych resztek paliwa. Uszkodzony przepływomierz objawia się brakiem mocy, nierówną pracą silnika oraz zwiększonym zużyciem paliwa i emisją szkodliwych składników spalin.

Problem z przepływomierzem może być czasami pomylony z filtrem powietrza. Jeżeli filtr powietrza nie był wymieniany od dawna, lub został źle zamontowany, może powodować te same objawy. Należy pamiętać aby zmieniać go regularnie.
Jazda przez dłuższy czas z niesprawnym przepływomierzem to nie jest dobry pomysł. Niepoprawny stosunek paliwa do powietrza po pewnym czasie wpłynie na zużycie silnika i może spowodować dodatkowe awarie.

• Zużyte świece zapłonowe lub przewody – świeca zapłonowe w silniku poza dostarczeniem iskry do inicjacji procesu spalania spełnia także rolę uszczelnienia komory spalania.

Mimo, że nowe samochody są w stanie przejechać na jednym komplecie świec zapłonowych nawet 150 tys. km. to w starszych modelach wymagają one wymiany dużo wcześniej. Nie ma specjalnej metody na wydłużenie żywotności świec. Ich zużycie postępuje z biegiem czasu i ważne jest, aby je wymienić jak tylko nastąpi taka potrzeba, lub profilaktycznie po konkretnym przebiegu.

Jak to się robi:

Jeżeli na tablicy zegarów wyświetli się kontrolka Check Engine to w komputerze samochodu zapisują się kody usterek. Może tam być ukryty jeden lub więcej błędów.
Mechanik przy użyciu skanera diagnostycznego podłącza się do złącza OBD i odczytuje zapisane błędy. Błędy należy poddać interpretacji, ponieważ nie zawsze wskazują one właściwie na wadliwy element. Doświadczony diagnosta traktuje kody błędów jako wskazówkę, a nie ostateczną diagnozę. Po usunięciu usterki należy skasować błędy i sprawdzić, czy nie pojawią się na nowo.

Pamiętaj, że systemowi może zająć nawet kilka dni zarejestrowanie faktu, że usterka została naprawiona. Jeżeli komputer przeprowadzi kolejny test podzespołów z niepowodzeniem, kontrolka check engine ponownie zaświeci się na tablicy. Może to oznaczać, że w samochodzie występuje jeszcze jakiś błąd, który nie został wykryty i naprawiony za pierwszym razem. Należy wtedy wykonać dalszą diagnostykę i kolejne naprawy.

Jak to jest ważne?

Mrugająca kontrolka silnika oznacza stan krytyczny w silniku, podczas gdy świecąca na stałe świadczy o konieczności odwiedzenia warsztatu w celu znalezienia i usunięcia przyczyny usterki. Jeżeli przyczyną nie jest otwarty zbiornik paliwa, to warto jak najszybciej umówić się do mechanika na diagnostykę, ponieważ ciągła jazda ze świecącą kontrolką check engine może pogorszyć stan rzeczy.